تولید بالابرهای ساختمانی تک‌فاز و سه‌فاز راهنمای قبل از خرید بالابر

کارگاه بالابرسازی محمدی تحت مدیریت آقای فرشاد محمدی با ۲۰ سال سابقه در تولید انواع بالابرهای ساختمانی در تهران فعالیت می‌کند. این کارگاه به تولید بالابرهای ساختمانی تک‌فاز با ظرفیت ۳۵۰ کیلوگرم که حداکثر توان بالابرهای تک‌فاز است، می‌پردازد. همچنین طراحی و تولید بالابرهای سه‌فاز از ۳۰۰ کیلویی تا ۵۰۰ کیلویی، ۷۵۰ کیلویی و یک تن را انجام می‌دهد. این دستگاه‌ها به عنوان دستگاه‌های سنگین محسوب می‌شوند و نیاز به برق سه‌فاز دارند.

اینجانب فرشاد محمدی، مدیریت این مجموعه، در نگارش این مقاله سعی دارم تا با بهره‌گیری از ۲۰ سال تجربه خود، اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار دهم. با توجه به اینکه احساس کردم نیاز به یک مقاله تخصصی در حوزه بالابرهای ساختمانی در فضای مجازی وجود دارد، تصمیم گرفتم این مطلب را به رشته تحریر درآورم. با مطالعه این مقاله، به عنوان کسی که با دستگاه‌های بالابر ساختمانی در ارتباط است، چه به عنوان فروشنده یا کاربری که در پروژه‌های خود از این تجهیزات استفاده می‌کند، می‌توانید به متخصصی در این زمینه تبدیل شوید و دیگر نیازی نخواهد‌بود که از دیگران بپرسید «چه دستگاهی را به من پیشنهاد می‌کنید؟» بلکه می‌توانید به روشنی بیان کنید که «من به چند دستگاه با مشخصات خاص برای پروژه یا فروشگاه خود نیاز دارم».

اگر فروشگاه محصولات ساختمانی دارید و قصد دارید فعالیت خود را به عنوان فروشنده بالابر ساختمانی آغاز کنید، لازم است در حین خرید بالابر برای مصالح ساختمانی و ملزوماتی مانند الکتروموتور و گیربکس، از فروشندگان معتبر خرید کنید. زیرا سود شما بستگی به قیمت خرید دارد و این مسئله از اهمیت بالایی برخوردار است؛ اهمیتی که فروشندگان با تجربه به آن تاکید خواهند کرد. شما چه برنامه‌ای برای خرید بالابر دارید؟ تدابیر شما برای مسیر پیش رو چیست؟ آیا بالابری که می‌خواهید خریداری کنید از نظر کیفیت و قیمت مناسب است؟ پیشنهاد می‌کنیم یک بار از محصولات ما خریداری کنید تا تفاوت را به وضوح احساس کنید.

معمولا برای جابه‌جایی مصالح به طبقات بالای ساختمان از «بالابر ساختمانی» استفاده می‌شود. مجموعه بالابرسازی محمدی در حال تولید انواع مختلف این دستگاه است که به آن «بالابر مصالح» یا «دستگاه حمل مصالح ساختمانی» نیز گفته می‌شود. این دستگاه در طبقه‌ای که معمولا آخرین طبقه است، قرار می‌گیرد. پس از نصب دستگاه، اپراتور مربوطه می‌تواند فعالیت خود را آغاز کند. با استفاده از نیروی محرکه‌ای که موتور دستگاه تولید می‌کند، مصالح به طبقه مدنظر منتقل می‌شوند. این دستگاه همچنین دارای کاربردهای دیگری نیز است.

• برای حفاری چاه عمیق نیز می‌توان از آن استفاده کرد.
• به عنوان آسانسور کارگاهی نیز قابلیت استفاده دارد.

بالابر ساختمانی علاوه بر دو مورد ذکر شده، در بسیاری از مکان‌های دیگر که جابجایی بارهای سنگین ضروری است نیز به کار می‌رود و کاربردهای فراوانی دارد.

انواع بالابرهای ساختمانی که بالابرسازی محمدی تولید میکند:

با توجه به معیارهایی که برای خرید در نظر دارید، کارگاه بالابرسازی محمدی انواع مختلف بالابر ساختمانی را تولید می‌کند. اگر ساختمان شما دارای طبقات زیادی باشد، معیار خرید شما ارتفاع خواهد‌بود و در این راستا، طول و کشش سیم بکسل و همچنین کیفیت قطعات از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. در صورتی که پروژه ساختمانی شما در شرایط آب و هوایی نامساعد قرار دارد و امکان حضور دائم اپراتور دستگاه وجود ندارد، باید خرید را بر اساس ویژگی «کنترل» انجام دهید. سایر معیارهای خرید نیز می‌توانند تاثیرگذار در تعیین محصول نهایی باشند.

ویژگی‌های «ظرفیت و توان» به‌عنوان معیار اصلی در خرید بالابر ساختمانی شناخته می‌شوند. بالابرهای ساختمانی معمولا برای ظرفیت‌های مختلف تولید می‌شوند. در ادامه به نمونه‌های تولید‌شده‌در بالابرسازی محمدی اشاره خواهیم کرد.

• ظرفیتی معادل ۳۵۰ کیلوگرم که دارای الکتروموتور تک‌فاز یا سه‌فاز با توان ۳ اسپ بخار و سرعت ۱۴۵۰ دور در دقیقه است و به گیربکس چدنی ۸۶ مجهز است.
• ظرفیتی معادل ۳۰۰ کیلوگرم که به یک الکتروموتور تکفاز سه اسپ بخار با سرعت ۱۴۵۰ دور در دقیقه و گیربکس آلومینیومی ۸۶ تجهیز‌شده‌است.
• ظرفیت ۵۰۰ کیلوگرم با الکتروموتور سه فاز ۵.۵ اسب بخار و سرعت ۱۴۵۰ دور در دقیقه، همچنین مجهز به گیربکس چدنی 110
• ظرفیت ۷۵۰ کیلوگرم با الکتروموتور سه فاز ۱۰ اسب بخار و سرعت ۱۴۵۰ دور در دقیقه همراه با گیربکس چدنی ۱۳۰ مجهز‌شده‌است.
• ظرفیتی معادل ۱۰۰ کیلوگرم (یک تن) با الکتروموتور سه فاز ۱۵ اسب بخار با سرعت ۱۴۵۰ دور در دقیقه و گیربکس چدن ۱۵۰ است. این دستگاه دارای تابلو برق با مدار ستاره-مثلث و کنترل فاز است که در صورت بروز مشکل در یکی از فازها، از سوختن الکتروموتور جلوگیری می‌کند و دینام را از مدار خارج می‌کند.

بالابرهای ساختمانی که ما تولید می‌کنیم باید بتوانند توان لازم را برای ظرفیت مورد نظر تامین کنند. ما به این نکته توجه داریم که توان لازم توسط موتور بالابر تامین می‌شود. همچنین باید در نظر داشته باشیم که گیربکس و الکتروموتور باید با یکدیگر هماهنگی داشته باشند. بالابرهای ساختمانی بر اساس توان مورد انتظار به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• بالابرهای ساختمانی تک‌فاز
• بالابرهای ساختمانی سه‌فاز

بالابرهای ساختمانی تک‌فاز توانایی جابجایی بارهایی تا حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم را دارند و در صورت استفاده از دینام و گیربکس با کیفیت بالاتر، این ظرفیت به ۳۵۰ کیلوگرم افزایش می‌یابد. این نوع بالابرها به عنوان گزینه‌ای مناسب برای استفاده در محیط‌های شهری به شمار می‌آیند، چرا که به برق شهری با ولتاژ ۲۲۰ ولت که به صورت تک‌فاز ارائه می‌شود، متصل می‌شوند. توان این بالابرها به حداکثر ۳ اسب بخار می‌رسد و در مناطق روستایی نیز با کمک یک ژنراتور، تولید برق تک‌فاز می‌تواند استفاده از این دستگاه‌ها را آسان کند.

برای انتقال مصالح با وزن بالای ۳۰۰ کیلوگرم، باید از بالابرهای ساختمانی سه‌فاز استفاده کنیم. این نوع بالابر به برق سه‌فاز صنعتی نیاز دارد، بنابراین ضروری است که در دسترس بودن برق سه‌فاز را مد نظر قرار دهیم. ولتاژ مورد نیاز برای برق سه‌فاز ۳۸۰ ولت است و این بالابرها به‌طور عمده در کاربردهای صنعتی استفاده می‌شوند. استفاده از بالابر سه‌فاز با ظرفیت ۳۰۰ کیلوگرم در پروژه های کوچک می‌تواند به تسریع انجام کارها کمک کند. معمولا بالابرهای ساختمانی با ظرفیت‌های بالای ۵۰۰ کیلوگرم در پروژه‌های بزرگ و وسیع به کار گرفته می‌شوند.

بالابرهای سه فاز نسبت به مدل‌های تکفاز دارای مزایای مهمی هستند. از جمله این مزایا می‌توان به قدرت و مقاومت بالاتر آن‌ها اشاره کرد که باعث خرابی کمتر نسبت به نوع تکفاز می‌شود. همچنین، الکتروموتورهای سه فاز نیاز به هزینه‌هایی مانند تعویض کلاچ پلاتین و خازن‌ها ندارند و این هزینه‌ها در بالابرهای سه فاز حذف می‌شوند. اما نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که برقراری برق سه فاز در همه مناطق ممکن نیست. بنابراین، در صورتی که امکان دسترسی به برق سه فاز وجود داشته باشد، پیشنهاد می‌شود از بالابرهای سه فاز استفاده شود.

تا اینجا از مقاله متوجه شده‌اید که چند نوع بالابر موجود است و توانایی حمل آن‌ها چقدر است. حالا نیاز است که به‌صورت تخصصی‌تر پیش برویم و با اجزای تشکیل‌دهنده بالابر ساختمانی به‌طور جامع‌تری آشنا شویم. با نکاتی که در ادامه بیان می‌کنم، شما به یک متخصص تبدیل خواهید شد که با تمام اجزائ و توان واقعی آن‌ها آشنا می‌شوید و از دستگاه بالابر به‌صورت اصولی استفاده خواهید کرد.

آشنایی با عناصر سازنده بالابرهای ساختمانی و نکات ارزشمندی که تاکنون نشنیده‌اید.

بالابر ساختمانی نامی است که از گذشته بر روی این دستگاه باقی مانده است. بهتر‌بود که به این دستگاه عنوانی متناسب‌تر و شکیل‌تر برای انتقال مصالح ساختمانی داده می‌شد. در واقع، بالابر ساختمانی دارای مدل‌های تکفاز و سه فاز است و امکان جابه‌جایی بارهای سنگین را در دو حالت افقی و عمودی فراهم می‌آورد. وقتی از افراد درباره ظرفیت‌های این دستگاه می‌پرسید، معمولا فقط به وزن اشاره می‌کنند، مثلا می‌گویند بالابر ۳۵۰ کیلویی، اما کمتر کسی به این نکته توجه می‌کند که یک بالابر ۳۵۰ کیلویی از چه اجزایی تشکیل‌شده‌و آیا واقعا الکتروموتور و گیربکس موجود بر روی دستگاه قادر به جابه‌جایی ۳۵۰ کیلوگرم است یا خیر. در ادامه، با بیان روشن و واضح، به شما آموزش می‌دهم که چگونه ظرفیت واقعی دستگاه را بشناسید و از استفاده نادرست و خرابی آن جلوگیری کنید. با من همراه شوید و متخصص بالابر ساختمانی شوید.

اجزائ فنی یک بالابر ساختمانی عبارتند از:

1. شاسی (اسکلت سازه)
2. الکتروموتور
3. گیربکس
4. قرقره
5. سیم‌بکسل
6. قلاب
7. فولی
8. یاتاقان
9. کلید
10. تسمه
11. پیچ و مهره
12. باکت

اجزای بالابر ساختمانی شامل ۱۲ قلم هستند که در ابتدای متن به آن‌ها اشاره‌شده‌است و وجود این اجزا در تمامی بالابرهای ساختمانی با ظرفیت بین ۳۰۰ کیلوگرم تا یک تن الزامی است؛ تنها اندازه و قدرت آن‌ها متفاوت است. عدم وجود هر کدام از این اجزا موجب می‌شود که دستگاه بالابر ساختمانی ناقص بوده و عملا کار نکند؛ به جز باکت که وجود یا عدم وجود آن تاثیری بر عمل‌کرد دستگاه ندارد. اگر به استفاده از باکت نیاز داشتید، می‌توانید آن را خریداری کنید. در ادامه هر یک از اجزا را با شماره‌گذاری آموزش می‌دهم.

1- شاسی بالابر ساختمانی

یکی از اجزای کلیدی و مهم در ساختار بالابرهای ساختمانی است که به عنوان پایه و چارچوب اصلی برای نصب و نگهداری سایر اجزا و مکانیزم‌های بالابر عمل می‌کند. این شاسی معمولا از مواد مقاوم مانند فولاد ساخته می‌شود تا توانایی تحمل وزن و فشارهای مختلف را داشته باشد. طراحی شاسی باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر استحکام کافی، نصب و جابجایی آن نیز به راحتی امکان‌پذیر باشد.

هدف اصلی از استفاده شاسی بالابر ساختمانی ایجاد ثبات و تعادل در هنگام عملیات بالابری است. شاسی مناسب می‌تواند از وقوع حوادث ناخواسته جلوگیری کرده و ایمنی کارگران را تضمین کند. در نتیجه، انتخاب و طراحی صحیح شاسی بالابر ساختمانی تاثیر مستقیم و مهمی بر کارایی و ایمنی پروژه‌های ساختمانی دارد.

به‌طور کلی، بدنه یا ساختار بالابرهای ساختمانی را می‌توان به عنوان شاسی یا اسکلت بالابر نام برد. در زمان طراحی و ساخت این سازه، مواردی هستند که سازنده باید قبل از تولید به آن‌ها توجه کند. با در نظر گرفتن این‌که بالابرها قادر به جابه‌جایی وزن‌هایی از ۳۰۰ کیلوگرم تا یک تن هستند، انتخاب نوع متریال، کیفیت و ضخامت آن‌ها بر اساس وزنی که باید تحمل کنند، اهمیت ویژه‌ای دارد.

پس از تامین آهن‌آلات متناسب با نوع شاسی، نکته دیگری که باید مدنظر قرار گیرد، اندازه‌های استاندارد برای برش قطعات شاسی است. عدم رعایت این استانداردها ممکن است خطر سقوط بالابر را به همراه داشته باشد و در صورت گیرکردن مصالح و عدم رعایت استانداردهای تولید، می‌تواند به وقوع حوادث جدی و غیرقابل جبرانی منجر شود.

انواع شاسی بالابر ساختمانی و ظرفیت و تحمل وزن بار در آنها عبارت اند از:

1. شاسی بالابر ساختمانی 350 کیلویی
2. شاسی بالابر ساختمانی 500 کیلویی
3. شاسی بالابر ساختمانی 750 کیلویی
4. شاسی بالابر ساختمانی 1 تن

 

تنها نکته‌ای که می‌توان در مورد بالابرهای ساختمانی از منظر توجیه‌پذیری بیان کرد، شاسی این بالابرها است. به عنوان نمونه، در بالابرهایی با ظرفیت ۳۵۰ کیلوگرم، صرفا شاسی این نوع بالابرها است که می‌تواند وزن اعلام‌شده‌را تحمل کند و حتی در تولیدات ما، قدرت تحمل بار تا دو برابر مقدار ذکر‌شده‌را نیز داراست. در بسیاری از مواقع تماس‌هایی دریافت کردم که به لرزش شاسی دستگاه اعتراض داشتند. دلیل اصلی این مشکل عدم رعایت استانداردها در هنگام تولید است.

وقتی می‌گوییم شاسی می‌تواند ۳۵۰ کیلوگرم را تحمل کند، منظور این نیست که به سادگی ۳۵۰ کیلوگرم را آویزان کنیم و انتظار داشته باشیم که شاسی در این حالت دوام بیاورد. تولیدکننده باید احتمال گیر کردن سیم بکسل را مدنظر قرار دهد؛ در صورت بروز چنین مشکلی، شاسی باید بتواند فشار بار را تحمل کند و از خم شدن جلوگیری کند. همچنین ناودانی ریل نیز باید از قدرت لازم برخوردار باشد تا کالسکه در موقعیت‌های بحرانی به زمین سقوط نکند.

2- الکتروموتور بالابر ساختمانی و نکات طلایی آن

موتور بالابر ساختمانی یک نوع الکتروموتور یا دینام است که نیروی لازم برای حرکت را تولید می‌کند. این الکتروموتورها بر اساس نوع برق مصرفی به دو دسته تک‌فاز و سه‌فاز تقسیم می‌شوند.

در بازار ایران، می‌توان انواع مختلفی از الکتروموتورها را پیدا کرد. تعداد و برندهای این محصولات زیاد است و در اینجا به چند نمونه از بهترین‌هایی که واقعا در بالابرهای ساختمانی اثبات شده‌اند، اشاره می‌شود.

• الکتروموتورهای ساخت ایران (موتوژن تبریز و الکو آسیا)،
• الکتروموتورهای چینی
• الکتروموتورهای ساخت اروپا (الکو یوگسلاوی)

الکتروموتورهای برند الکو که از یوگسلاوی وارد می‌شدند، به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها در بازار ایران شناخته می‌شوند، اما متاسفانه دیگر امکان واردات آن‌ها وجود ندارد. در کنار این محصولات، الکو آسیا که در ایران تولید می‌شود نیز از کیفیت مناسبی برخوردار است و طراحی آن بر اساس مشخصات الکو یوگسلاوی انجام‌شده‌است. همچنین، شرکت آریاموتور سمنان تنها شرکتی است که موفق به تولید الکتروموتورهای باکیفیت قابل قبول‌شده‌است و انواع تکفاز و سه فاز را تولید می‌کند

و در بازار توانسته است جایگاه خوبی کسب کند و در میان مصرف‌کنندگان بالابرهای ساختمانی محبوبیت پیدا کند. از سوی دیگر، شرکت موتوژن تبریز با قدمتی بیشتر نسبت به آریاموتور سمنان، انواع الکتروموتورها را تولید می‌کند و کیفیت محصولات این شرکت به مراتب بالاتر از آریاموتور است.

موتوژن تبریز با تنوع بالا در تولید انواع الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز با کیفیت‌های مختلف، شامل پوسته‌های چدنی و آلومینیومی، شناخته می‌شود. برخی از الکتروموتورهای این شرکت کیفیت بسیار خوبی داشته و در رده قیمتی الکو آسیا قرار دارند. اگر تصمیم به خرید الکتروموتور از موتوژن بگیریم، می‌توانیم یکی از بهترین محصولات این شرکت را تهیه کنیم. البته در بازار نیز استفاده از برخی الکتروموتورهای ارزان‌تر موتوژن در بالابرها رواج یافته است. این موضوع ممکن است در درازمدت تاثیر منفی بر روی محصولات باکیفیت موتوژن تبریز بگذارد.

الکتروموتورهای ساخته‌شده‌در چین در بازار جهانی محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند و از تنوع بالایی برخوردار هستند. در میان این الکتروموتورها، برخی از آن‌ها کیفیت بسیار خوبی دارند و قیمت‌های معقولی ارائه می‌دهند که این مسئله باعث جلب توجه بسیاری از متقاضیان‌شده‌است. تقاضای خرید بالابرهای ساختمانی با الکترومورهای ساخت کشور چین به دلیل قیمت رقابتی و لوازم جانبی ارزان و فراوان در بازار ایران بسیار زیاد است.

نکات طلایی که در مورد الکتروموتورهای بالابر ساختمانی باید بدانید و رعایت کنید.

بالابرهای ساختمانی دستگاه‌هایی هستند که قدرت زیادی دارند و توانایی حمل بارهای سنگین را برای ما فراهم می‌کنند. این کار توسط الکتروموتور که وظیفه تولید نیرو را دارد انجام می‌شود و باعث می‌شود که گیربکس جعبه‌دنده به حرکت درآید و انتقال مصالح توسط سیم بکسل در ارتفاع مختلف میسر شود. مشخصات یک الکتروموتور مناسب برای بالابر ساختمانی که هنگام خرید بالابر ساختمانی باید به آنها توجه کنید

• پوسته یا بدنه الکتروموتور بالابر ساختمانی باید از نوع فولاد چدن باشد.
• سیم پیچی داخل الکترومورها می‌تواند از مس و یا آلومینیوم باشد. در بالابرهای ساختمانی باید از نوع مس انتخاب شود.
• در بازار، الکتروموتورهایی با دور 3000 و 1400 موجود هستند که باید دور الکتروموتور بالابر ساختمانی از 1450 دور تجاوز نکند.
• جریان مصرفی الکتروموتور هرچقدر کمتر باشد، بهتر است.
• الکتروموتور با سرعت ۳۰۰ دور برای استفاده در بالابر مناسب ناست، زیرا سیم‌پیچ آن در مقایسه با مدل ۱۴۵۰ دور، وزن کمتری دارد. همچنین، سرعت بالای آن می‌تواند باعث خرابی سریع‌تر گیربکس شود و کنترل دستگاه را برای اپراتور دشوارتر خواهد کرد.

 

با توجه به نکات بیان شده، شما می‌توانید الکتروموتور مناسبی برای بالابر انتخاب کنید. بر اساس تجربه، باید یک نکته را در نظر داشته باشید: اگر توان الکتروموتور را در عدد ۱۰۰ ضرب کنید، نتیجه به دست آمده نشان‌دهنده حداکثر وزنی است که الکتروموتور می‌تواند به‌طور مداوم جابه‌جا کند. به عنوان مثال، توان ۲.۲ کیلووات را در ۱۰۰ ضرب کنید که برابر با ۲۲۰ کیلوگرم می‌شود. رعایت این نکته باعث می‌شود عمر دستگاه شما دوبرابر گردد. به وزنی که با این فرمول محاسبه کرده‌اید توجه کنید و تلاش کنید که بار بیشتری از آن مقدار با دستگاه جابجا نکنید، مگر در شرایط اضطراری و در ارتفاع کم که کنترل دستگاه در دستان شماست و نیازی به توقف ندارید.

الکتروموتورهای تک‌فاز عمدتا توان بیشتری از ۳ اسب بخار، معادل ۲.۲ کیلو وات، ندارند و می‌توانند به‌طور مداوم بارهایی به وزن ۲۲۰ کیلوگرم را جابجا کنند. در صورتی که به این مسئله توجه نشود، ممکن است به استهلاک زودرس منجر‌شده‌و هزینه‌های بسیاری را به دنبال داشته باشد.

متوجه شدیم که چرا الکتروموتور‌ها سریع‌تر از سایر اجزا خراب می‌شوند. این قطعه به‌طور کلی قلب بالابرهای ساختمانی به شمار می‌رود و همیشه بیش از حد توان خود کار می‌کند. همچنین، موضوع دیگری که به وفور مشاهده می‌شود، استفاده از ساخت کفی در چاه آسانسور است، به‌ویژه برای دستگاه‌های تکفاز. به‌طور حداقلی، وزن کفی ساخته‌شده‌ ۱۰۰ کیلوگرم است و به علاوه وزن باری که بر روی کفی قرار می‌گیرد، در هر بار استفاده اگر پنج عدد سیمان جابجا کنیم، به مرز ۳۵۰ کیلوگرم خواهیم رسید.

میزان باری که یک بالابر ساختمانی قادر به جابه‌جایی است، به نوع الکتروموتورهایی که استفاده می‌شود بستگی دارد و این الکتروموتورها چه میزان ظرفیتی دارند؟

فرمول محاسبه توان الکتروموتور به این شکل است:

• توان الکتروموتور (Power) برابر است با ولتاژ (Voltage) ضربدر جریان (Current) ضربدر ضریب قدرت (Power Factor). در این معادله، ولتاژ به واحد ولت (Volt)، جریان به واحد آمپر (Ampere) و توان به واحد وات (Watt) اندازه‌گیری می‌شود. ضریب قدرت (Power Factor) که مقدار آن بین ۰ و ۱ متغیر است، نشان‌دهنده نسبت توان واقعی (Real Power) به توان ظاهری (Apparent Power) است.
• توان واقعی (Real Power) به مقدار توانی اطلاق می‌شود که الکتروموتور برای انجام کار مفید و ضروری مصرف می‌کند. این نوع توان به فعالیت‌های مکانیکی که توسط موتور انجام می‌شود، مربوط است.
• توان موثر (توان ظاهری) نمایانگر کل انرژی مصرفی توسط الکتروموتور است و شامل توان فعال و توان راکتیو است. توان راکتیو به توانی اطلاق می‌شود که ناشی از وجود تاخیر بین ولتاژ و جریان متناوب است و به عواملی نظیر خازن‌ها و اندازه‌گیری نادرست از سوئیچ‌ها و مدارها مربوط می‌شود.
• بسیار مهم است که برای محاسبه دقیق توان الکتروموتور، ضریب قدرت به درستی تعیین گردد. در برخی مواقع، می‌توان از روش‌های دیگری همچون آنالیزور توان بهره گرفت تا مقدار توان الکتروموتور با دقت بیشتری محاسبه شود.

 

فرمول محاسبه توان الکتروموتور تک فاز به این شکل است:

• توان الکتروموتور (Power) برابر است با ولتاژ (Voltage) ضربدر جریان (Current) و ضریب قدرت (Power Factor) و همچنین فاکتور تبدیل تک فاز (Single-phase Conversion Factor). در این معادله، ولتاژ به واحد ولت (Volt)، جریان به واحد آمپر (Ampere) و توان به واحد وات (Watt) اندازه‌گیری می‌شود. ضریب قدرت و فاکتور تبدیل تک فاز نیز در محاسبات مربوطه مدنظر قرار می‌گیرند.
• ضریب قدرت (Power Factor) بین 0 و 1 قرار دارد و نشان‌دهنده نسبت توان فعال (Real Power) به توان موثر (Apparent Power) است. توان فعال مرتبط با انجام کار مفید توسط الکتروموتور است.
• فاکتور تبدیل تک فاز (Single-phase Conversion Factor) نسبت توان یک الکتروموتور تک فازه به توان یک الکتروموتور سه فازه را تعیین می‌کند. این نسبت ممکن است بسته به نوع موتور و روش محاسبه، متفاوت باشد و لازم است که از منابع معتبر مانند برچسب الکتروموتور یا راهنمای فنی آن برای بررسی این اطلاعات استفاده شود.
• توجه به این نکته ضروری است که برای محاسبه دقیق توان الکتروموتور، باید ضریب قدرت و فاکتور تبدیل تک فاز را به درستی مشخص کرد. اگر به اطلاعات بیشتری نیاز دارید و برای مقاصد صنعتی، توصیه می‌شود که به منابع معتبر و متخصصین مربوطه مراجعه نمایید.

 

در الکتروموتورهای بالابر ساختمانی با سرعت ۱۴۵۰ دور در دقیقه و با استفاده از گیربکس‌های حلزونی که نسبت تبدیل آن‌ها ۱ به ۴۸ یا ۱ به ۵۶ است، هر اسب بخار می‌تواند به آسانی حدود ۷۵ کیلوگرم بار را منتقل کند. بنابراین، توانایی باربری انواع الکتروموتور قابل شناسایی است.

• ظرفیت باربری مناسب برای الکتروموتورهای سه اسب بخار معادل ۲.۲ کیلووات در حالت کار مداوم، ۲۲۰ کیلوگرم است.
• ظرفیت باربری مناسب برای الکتروموتورهای چهار اسب بخار که معادل ۳ کیلووات هستند و در وضعیت کار مداوم فعالیت می‌کنند، ۳۰۰ کیلوگرم است.
• ظرفیت باربری مناسب برای الکتروموتورهایی که قدرت ۵.۵ اسب بخار معادل ۴ کیلووات دارند و در حالت کار مداوم عمل می‌کنند، برابر با ۴۰۰ کیلوگرم است.
• ظرفیت باربری مناسب برای الکتروموتورهایی با قدرت ۱۰ اسب بخار (معادل ۷.۵ کیلووات) در حالت کار مداوم، به میزان ۷۵۰ کیلوگرم تعیین‌شده‌است.
• ظرفیت حمل‌ونقل مناسب برای الکتروموتورهایی با قدرت ۱۵ اسب بخار (معادل ۱۱ کیلووات) در شرایط فعالیت مداوم، مقدار ۱۱۰۰ کیلوگرم تعیین‌شده‌است.

با بررسی انتخاب صحیح الکتروموتور برای بالابرهای ساختمانی، می‌توانید یک بالابر مناسب برای وزنه‌ای که مد نظر دارید تهیه کنید و از تطابق الکتروموتور با گیربکس اطمینان حاصل کنید. در ادامه، به انواع گیربکس‌های مورد استفاده در بالابرهای ساختمانی اشاره خواهم کرد.

3- گیربکس بالابر ساختمانی و نقش آن در عملکرد دستگاه

گیربکس از مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها تشکیل‌شده‌است که برای انتقال نیروی تولید‌شده‌توسط الکتروموتور استفاده می‌شود. در بالابرهای ساختمانی از گیربکس‌های حلزونی که دارای قفل هستند، بهره می‌گیرند. وجود قفل در گیربکس باعث افزایش ایمنی بالابر هنگام خاموش بودن الکتروموتور می‌شود. در بازار ایران، گیربکس‌های ساخت اصفهان از کیفیت مناسبی برخوردارند.

گیربکس‌های بالابر ساختمانی با استفاده از آلیاژهای مختلف تولید می‌شوند. بدنه این گیربکس‌ها از چدن یا آلومینیوم ساخته می‌شود؛ که بدنه چدنی نسبت به آلومینیومی مقاومت بیشتری دارد و همچنین وزن آن نیز سنگینتر است. قیمت گیربکس‌های چدنی بیشتر از نوع آلومینیومی است. در ادامه، به معرفی انواع گیربکس‌های بالابر ساختمانی و ظرفیت و توان باربری آن‌ها بر اساس وزن خواهیم پرداخت.

انواع گیربکس‌های مورد استفاده در بالابرهای ساختمانی و حداکثر وزنی که می‌توانند حمل کنند، چه مقداری است؟

1. گیربکس‌های حلزونی سری وی‌اف ۸۶ برای بارهای حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم طراحی شده‌اند و استفاده از نوع چدنی در دستگاه‌هایی با ارتفاع بیشتر پیشنهاد می‌شود. در بازار، دستگاه‌هایی که به گیربکس چدنی مجهز هستند، به عنوان بالابر ۳۵۰ کیلویی شناخته می‌شوند.
2. گیربکس‌های حلزونی سری وی اف ۱۱۰ فقط از جنس چدن ساخته می‌شوند و به منظور تحمل بارهایی با وزن ۵۰۰ کیلوگرم طراحی شده‌اند.
3. گیربکس‌های حلزونی از سری وی اف ۱۳۰ تنها از جنس چدن تولید می‌شوند و برای تحمل فشارهای معادل ۷۵۰ کیلوگرم طراحی گردیده‌اند.
4. گیربکس‌های حلزونی سری وی اف ۱۵۰ تنها از چدن تولید می‌شوند و برای تحمل بارهایی به وزن ۱۰0۰ کیلوگرم طراحی شده‌اند.

 

قیمت گیربکس‌های بالابر ساختمانی برندهایی همچون یکتا، سهند، شاکرین و روانکار که در بازار ایران و در زمینه بالابرهای ساختمانی شناخته شده‌اند، با یکدیگر متفاوت است.

4- قرقره بالابر ساختمانی و میزان گنجایش سیم بکسل در آن

قرقره بالابر ساختمانی یکی از اجزای اساسی سیستم بالابر محسوب می‌شود که سیم بکسل درون آن جای می‌گیرد. این ابزار معمولا قادر است ۴۰ تا ۵۰ متر سیم بکسل را در خود جای دهد و در صورت نیاز، امکان افزایش تا ۲۰۰ متر نیز فراهم است. توجه به این موضوع ضروری است.
در هنگام ساخت، امکان افزایش اندازه قرقره وجود دارد و باید توجه داشت که ابعاد قرقره باید با اندازه جعبه بالابر که به نام‌های وینچ و کالسکه نیز شناخته می‌شود، هماهنگ باشد.

5- قلاب بالابر ساختمانی و اهمیت کیفیت آن

قلاب بالابر ساختمانی یکی از اجزای حیاتی و اساسی در سیستم حمل‌ونقل مصالح در پروژه‌های ساختمانی است. کیفیت قلاب و ضامن‌دار بودن آن اهمیت بسیاری دارد زیرا مستقیما بر ایمنی و کارایی بالابر تاثیر می‌گذارد. قلاب به سیم بکسل وصل می‌شود و با نگه‌داشتن بارها، از افتادن و آسیب دیدن آن‌ها جلوگیری می‌کند. ضامن‌دار بودن قلاب، اطمینان از محکم بودن اتصال و جلوگیری از باز شدن ناخواسته آن را فراهم می‌آورد که به کاهش خطرات احتمالی کمک می‌کند.

6- فولی بالابر ساختمانی و اهمیت کیفیت آن در بالابر

فولی یکی از اجزای حیاتی بالابر ساختمانی است که بر روی شفت گیربکس و الکتروموتور بالابرهای ساختمانی نصب می‌شود و نقش مهمی در انتقال قدرت از الکتروموتور به گیربکس توسط تسمه ایفا می‌کند. کیفیت فولی تاثیر مستقیم بر عمل‌کرد بالابر دارد و می‌تواند بر عمر مفید و کارایی کل سیستم تاثیر‌گذار باشد.

انتخاب فولی با کیفیت بالا می‌تواند از بروز مشکلات مکانیکی مانند لغزش تسمه و کاهش انتقال قدرت جلوگیری کند. فولی‌های با ساختار مقاوم و دقیق باعث کاهش سایش و افزایش طول عمر تسمه و دیگر اجزای مرتبط می‌شوند.

در نتیجه، توجه به کیفیت فولی در زمان نصب و نگهداری بالابرهای ساختمانی بسیار مهم است و می‌تواند به بهبود عمل‌کرد و افزایش ایمنی سیستم کمک کند.

7- یاتاقان بالابر ساختمانی یکی دیگر از اجزای دستگاه

یاتاقان بالابر ساختمانی وسیله‌ای است که وظیفه نگهداری قرقره بالابر را بر عهده دارد. یاتاقان بر روی شفت آن قرار می‌گیرد و تعادل قرقره را در هنگام چرخش گیربکس حفظ می‌کند. فشار کل بار بر روی این قطعه هست و کیفیت این قطعه بر عمل‌کرد و کارکرد دستگاه تاثیر بسزایی دارد.

8- کلید بالابر ساختمانی

کلیدهای بالابر ساختمانی از جمله اجزای حیاتی در سیستم‌های بالابر می‌باشند که نقش مهمی در کنترل و عمل‌کرد صحیح این دستگاه‌ها دارند. این کلیدها به کاربر اجازه می‌دهند تا حرکت بالابر را به صورت دقیق کنترل کند و ایمنی و کارآیی را تضمین کند.

انواع کلیدهای بالابر

• کلیدهای سیم‌دار: این نوع کلیدها به‌وسیله سیم به سیستم کنترل بالابر متصل می‌شوند و معمولا در مکان‌هایی که فاصله بین کاربر و بالابر کم است، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• کلیدهای بی‌سیم: این کلیدها با استفاده از تکنولوژی‌های بی‌سیم مانند بلوتوث یا فرکانس رادیویی کار می‌کنند و به کاربر امکان کنترل از راه دور و بدون نیاز به سیم را می‌دهند.

نقش کلید در بالابر این است که به کاربر اجازه می‌دهد تا به صورت ایمن و کارآمد حرکت بالابر را کنترل کند. انتخاب نوع مناسب کلید می‌تواند تاثیر زیادی بر روی کارآیی و ایمنی سیستم بالابر داشته باشد.

9-  تسمه بالابر ساختمانی

تسمه‌های بالابر در اندازه‌های مختلف برای استفاده در بالابرهای ساختمانی گوناگون موجود هستند.

• تسمه a۳۰ برای بالابرهای ۳۰۰ کیلویی
• تسمه a۳۴ برای بالابرهای ۵۰۰ کیلویی
• تسمه b۳۸ و b۴۰ برای بالابرهای ۷۵۰ کیلو و یک تن

تسمه از انواع لاستیک‌های مقاوم تولید می‌شود و نقش آن در بالابرهای ساختمانی این است که روی پولی‌های دستگاه نصب شود و قدرت را از الکتروموتور به گیربکس منتقل کند.این تسمه‌ها به دو نوع دنده‌دار و ساده تقسیم می‌شوند که نوع دنده‌دار عمل‌کرد بهتری دارد.

11- پیچ و مهره برای مونتاژ دستگاه بالابر ساختمانی

کیفیت پیچ و مهره و اهمیت آن در کیفیت دستگاه سایر پیچ و مهره در بالابر‌های مختلف متفاوت است. پیچ و مهره‌ها نقش بسیار مهمی در ایمنی و عمل‌کرد دستگاه‌های بالابر دارند. انتخاب پیچ و مهره با کیفیت بالا می‌تواند به جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی و افزایش عمر مفید دستگاه کمک کند.

در حقیقت، تفاوت‌های زیادی در کیفیت و استحکام پیچ و مهره‌ها وجود دارد که باید در زمان انتخاب به آن‌ها توجه شود. استفاده از پیچ و مهره‌های استاندارد و با کیفیت می‌تواند به عمل‌کرد بهتر و ایمنی بیشتر دستگاه‌های بالابر ساختمانی منجر شود.

• پیچ و مهره‌های با کیفیت بالا، مقاومت بیشتری در برابر فشار و وزن دارند.
• استفاده از جنس‌های مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی باعث افزایش طول عمر آن‌ها می‌شود.
• در نظر گرفتن استانداردهای بین‌المللی در تولید پیچ و مهره‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد.

به‌طور کلی، توجه به کیفیت پیچ و مهره‌ها و انتخاب مناسب آن‌ها برای مونتاژ دستگاه‌های بالابر ساختمانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند تاثیر مستقیمی بر عمل‌کرد و ایمنی این دستگاه‌ها داشته باشد.

12- باکت بالابر ساختمانی

باکت بالابر ساختمانی یک وسیله کاربردی در پروژه‌های ساختمانی است که برای حمل‌ونقل مصالح و مواد ساختمانی به کار می‌رود. این وسیله به کمک بالابرهای ساختمانی قادر است مواد را به ارتفاع‌های مختلف منتقل کند. انتخاب باکت مناسب برای بالابرهای ساختمانی اهمیت زیادی دارد زیرا می‌تواند کارایی و ایمنی عملیات ساختمانی را افزایش دهد.

باکت بالابر چیست؟

باکت بالابر یک ظرف بزرگ و مقاوم است که به بالابر متصل شده و برای جابجایی مواد ساختمانی مانند شن، ماسه، سیمان و دیگر مصالح به کار می‌رود. ساختار مقاوم و طراحی ویژه این باکت‌ها باعث می‌شود تا بتوانند وزن زیادی را تحمل کنند و در شرایط مختلف کاری عمل‌کرد مناسبی داشته باشند.

انتخاب باکت برای بالابرهای ساختمانی

انتخاب باکت مناسب برای بالابرهای ساختمانی به چندین عامل بستگی دارد. از جمله این عوامل می‌توان به نوع مصالحی که قرار است حمل شود، ظرفیت مورد نیاز و شرایط محیطی اشاره کرد. باکت‌های مختلفی با ظرفیت‌ها و طراحی‌های متنوع در بازار موجود است که باید با توجه به نیاز پروژه انتخاب شوند.

انواع باکت‌های بالابر ساختمانی

• باکت‌های فلزی: این نوع باکت‌ها از جنس فلز ساخته‌شده‌و برای حمل مواد سنگین مناسب هستند.
• باکت‌های پلاستیکی: این باکت‌ها سبک‌تر بوده و برای حمل مواد سبک‌تر به کار می‌روند.
• باکت‌های قابل تنظیم: این نوع باکت‌ها قابلیت تنظیم حجم و ظرفیت را دارند و برای پروژه‌های مختلف مناسب‌اند.

استفاده از دو عدد پاکت و مزایای آن

استفاده از دو عدد پاکت در برخی از پروژه‌ها مزایای خاصی دارد. این روش می‌تواند باعث افزایش کارایی و سرعت عملیات شود. با استفاده از دو پاکت می‌توان به صورت همزمان مواد بیشتری را جابجا کرد و زمان لازم برای انتقال مواد را به حداقل رساند. همچنین، در صورت خرابی یکی از پاکت‌ها، پاکت دوم می‌تواند به عنوان جایگزین عمل کند و از توقف کار جلوگیری کند.

باکت بالابر ساختمانی وسیله‌ای است که در صورت نیاز می‌توانید خریداری کنید و با انتخاب درست آن، می‌توانید به بهبود عمل‌کرد پروژه‌های ساختمانی خود کمک کنید.

کارگاه بالابر‌سازی محمدی قادر به تولید انواع بالابر ساختمانی است.

• این کارگاه آماده دریافت سفارش ساخت انواع بالابر‌های ساختمانی تکفاز و سه فاز از سیصد کیلو الی یک تن است.
• همچنین تمامی متعلقات بالابر ساختمانی را می‌توانید از این کارگاه تهیه نمایید.

 

اصول ایمنی بالابرهای ساختمانی که می‌بایست از آن‌ها آگاه باشید

رعایت اصول ایمنی در هنگام کار بسیار مهم است:

• بالابرهای ساختمانی در کنار ساختمان نصب می‌شوند و برای استفاده از آن‌ها باید تعادل استاتیکی برقرار باشد. توجه داشته باشید که آیا پایه‌های بالابر به خوبی مهار شده‌اند.
• انجام بازدیدهای دوره‌ای برای اتصالات اسکلت بالابر ضروری است.
• بازدید دوره‌ای از الکتروموتور (حداقل هر سه ماه یک‌بار) ضروری است تا اطمینان حاصل کنید که آب با آن تماس پیدا نکرده است.
• گیربکس نیازمند روغن‌کاری منظم است تا دنده‌ها به روانی عمل کرده و عمل‌کرد دستگاه به مشکل برنخورد. برای روغن‌کاری این بخش، از روغن واسکازین ۱۴۰ استفاده می‌شود.
• مکانیزم گیربکس، الکتروموتور و قرقره را به آرامی حرکت دهید تا فشار زیادی به ساختار بالابر وارد نشود.
• به دلیل فشار مداومی که به سیم‌بکسل‌ها وارد می‌شود، ممکن است به مرور زمان دچار پارگی‌های کوچک یا آسیب شوند. عدم توجه و بازرسی دقیق سیم‌بکسل‌ها می‌تواند به عواقب خطرناکی منجر شود که بعضی از آن‌ها قابل جبران نیستند.
• برای محافظت از اپراتورهای دستگاه بالابر، لازم است که بالابرهای ساختمانی که در لبه ساختمان نصب می‌شوند، به حفاظ‌های ایمنی مجهز گردند.
• در هنگام کار با بالابر، به ظرفیت باربری آن توجه کرده و توصیه می‌شود از تمام ظرفیت آن به صورت مداوم استفاده نکنید.
• بالابرهای ساختمانی برای جابجایی مصالح ساختمانی طراحی شده‌اند، نه برای حمل پرسنل.