نویسنده: محمد محمدی 
چه زمانی نیاز است که واسکازین بالابر را تعویض کنید؟
ضروری است که به وضعیت واسکازین بالابر ساختمانی خود دقت زیادی داشته باشید. واسکازین برای عملکرد درست گیربکسهای بالابر بسیار حیاتی است. در صورت عدم وجود واسکازین در گیربکس و استفاده مداوم از بالابر، عملکرد آن دچار مشکل‌شده‌و ممکن است به چرخ‌دنده‌ها آسیب برسد. این موضوع می‌تواند به الکتروموتور نیز آسیب وارد کرده و هزینه‌های سنگینی برای مالک ایجاد کند که ممکن است به خرید گیربکس یا بالابر جدید منجر شود. از این رو، توصیه میشود که به شرایط واسکازین توجه ویژه داشته و از یک تکنسین ماهر بخواهید که آن را بررسی کند و در صورت لزوم، در زمان مناسب تعویض نماید.
در صورتی که خاصیت چسبندگی واسکازین کاهش یابد، گیربکس بالابر به‌زودی دچار خرابی میشود و هزینه‌های زیادی به‌جز خرید واسکازین به شما تحمیل خواهد شد. در این مقاله قصد داریم به‌طور دقیق به این سوال پاسخ دهیم که زمان مناسب برای تعویض واسکازین چه زمانی است. برای اطلاع از زمان مناسب تعویض واسکازین گیربکس و جلوگیری از هزینه‌های اضافی با بالابرسازی محمدی همراه باشید.
تشخیص آسیب به گیربکس بالابر ساختمانی چگونه انجام میشود؟
اگر گیربکس به‌درستی کار نکند، ممکن است موجب آسیب به سایر قطعات بالابر شود که این وضعیت می‌تواند خسارات زیادی را در پی داشته باشد. این مشکل در طولانی‌مدت می‌تواند برای کارگرانی که از این بالابرها استفاده میکنند خطرآفرین باشد، به همین دلیل باید از استفاده از بالابر تا زمانی که مشکل گیربکس برطرف‌نشده‌جلوگیری کرد. یکی از تست‌های شایعی که تکنسین‌های بالابر انجام می‌دهند، تست قفل شدن یا ترمز گیربکس است.
آزمایش‌ها بر اساس نوع بالابر، چه تک فاز و چه سه فاز، و همچنین نوع گیربکس بالابر ساختمانی، در سطوح متفاوتی انجام میشود. به عنوان نمونه، در صورتی که بالابر ساختمانی سه فاز بوده و دارای گیربکس vf110 باشد، آزمایش گیربکس با باری تا ۵۰۰ کیلوگرم صورت می‌پذیرد و در این وضعیت، توصیه میشود که اندازه فولی الکتروموتور و گیربکس یکسان باشد. اما در مورد گیربکس vf86 که برای بالابرهای با بار ۳۰۰ کیلوگرم مناسب است، اندازه فولی الکتروموتور و گیربکس یکسان نبوده و احتمال خلاصی تا نیم متر یا کمی بیشتر وجود دارد که این مسئله مورد رسیدگی واقع میشود.
بررسی وضعیت چرخ‌دنده‌های گیربکس بالابر ساختمانی مهم است.
علاوه بر آن، بخش‌های دیگر گیربکس مثل چرخ‌دنده‌ها، بلبرینگ‌ها، بدنه و دیگر اجزا نیز باید آزمایش شوند تا در صورت وجود خرابی، عیب‌یابی گردند. معاینه دقیق تمام قسمت‌های گیربکس امکان می‌دهد که اگر مثلا مشکلی در چرخ‌دنده‌ها پیدا شد، به صاحب دستگاه اطلاع داده شود. این اقدام مانع از واژگونی بار یا مصالح ساختمانی میشود، به ویژه زمانی که در ساختمان‌سازی یا حفاری چاه‌های خطرناک استفاده میشود. به همین دلیل، بالابرسازی محمدی تاکید بر انجام آزمون‌های گیربکس برای ایمنی بیشتر کارگران دارد و توصیه می‌کند که هر دو ماه یک‌بار رسیدگی به گیربکس انجام شود تا خطرات کاهش یابد و ایمنی کارگران تضمین گردد.
مقدار روغن چرخدنده برای هر گیربکس چقدر باید باشد؟
بسته به نوع بالابر ساختمانی و مدل گیربکس، میزان روغن چرخدنده مختلف است. در گیربکسهای مدل vf86 که عمدتا در بالابرهای تک فاز استفاده میشود، باید یک لیتر واسکازین استفاده شود. در حالی که برای بالابرهای سه فاز با گیربکس vf110، باید دو لیتر واسکازین ۱۴۰ مصرف نمود. در صورتی که از گیربکس vf130 بهره می‌برید، به سه لیتر واسکازین نیاز دارید.
اگر صاحبان بالابرهای ساختمانی به تعویض واسکازین گیربکس توجه نکنند،
با مشکلات ناشی از عدم تعویض به موقع واسکازین مواجه خواهند شد و ممکن است مجبور به پرداخت خسارات شوند. غفلت از این مسئله و عدم پرداخت هزینه برای واسکازین مورد نیاز می‌تواند باعث توقف کار بالابر شود. اگر مدتی است که واسکازین گیربکس بالابر ساختمانی خود را تعویض نکرده‌اید، می‌توانید با مراجعه به تکنسین‌های معرفی‌شده در بخش معرفی تعمیرکاران بالابر ساختمانی یا نزدیک‌ترین محل فروش روغن، واسکازین ۱۴۰ را تهیه کرده و نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
چه روغنی برای بالابرهای ساختمانی مناسب است؟
برای تمامی گیربکسهای بالابر ساختمانی که به گیربکس حلزونی مجهز هستند، روغن واسکازین ۱۴۰ مورد استفاده قرار می‌گیرد. با اینکه در شهرهای مختلف از انواع مختلف واسکازین بهره می‌برند، اما در بسیاری از شهرها واسکازین ۱۴۰ رایج‌ترین است. در روزهای گرم تابستان می‌توان به‌جای واسکازین ۱۴۰ از واسکازین ۲۵۰ استفاده کرد که نسبت به واسکازین ۱۴۰ غلظت بیشتری دارد. در مقابل، در هوای بسیار سرد یا یخبندان، تنها واسکازین ۱۴۰ توصیه میشود. اما در سایر فصل‌ها و شرایط آب و هوایی معتدل، معمولا واسکازین ۱۴۰ به کار می‌رود
واسکازین گیربکس بالابر چیست؟
واسکازین ۱۴۰ بالابرساختمانی یا روغن جعبه‌دنده روان‌سازی است که برای روان کاری قطعات متحرک موجود در جعبه‌دنده (گیربکس)، بالابرساختمانی استفاده میشود. این روان‌ساز دارای گرانروی ناچیز (حتی در دماهای بالا) بوده و باید با فلزات موجود در جعبه‌دنده (فولاد و آلیاژهای برنجی) سازگاری کافی داشته باشد. یکی از روغن‌هایی که در گیربکس بالابر مصرف میشود، روغن دنده یا واسکازین است. واسکازین کلمه روسی روغن دنده (Gear oil) است. این روغن‌ها در گیربکس و دیفرانسیل خودرو با غلظت‌های متفاوت استفاده می‌شوند و با روغن‌موتور فرق دارند. روغن دنده دارای مواد افزودنی مخصوصی است که دنده‌ها را در مقابل فشار محافظت می‌کند. روغن دنده مخصوص بالابرساختمانی چون در شرایط سخت‌تری کار می‌کند، باید از روغن دنده گیربکس قوی‌تر باشد. این روغن‌ها نیز بر اساس سطح کیفیت (AP) طبقه‌بندی می‌شوند. به هنگام بدکار کردن گیربکس بالابرساختمانی یا به‌طورکلی کار نکردن گیربکس اولین موردی که باید بررسی شود کمبود واسکازین جعبه‌دنده یا مناسب نبودن کیفیت و غلظت واسکازین است که می‌تواند درنتیجه تعویض دیرهنگام این مایع رخ‌داده باشد.
علائم خرابی گیربکس بالابرساختمانی
گیربکس بالابرهای ساختمانی یکی از مهم‌ترین بخش‌های بالابر محسوب میشود این قطعه را می‌توان قلب تپنده بالابر نامید چون در کار کردن بالا بردن نقش اساسی دارد توسط انتقال نیرو از الکتروموتور به گیربکس عمل انتقال مصالح انجام میشود گیربکس از قطعاتی به‌هم‌پیوسته تشکیل‌شده است که عملکردشان به هم وابسته است. سازوکار گیربکس طوری است که اگر هر بخش از آن خراب شود یا آسیب ببیند، کل سیستم با مشکل مواجه میشود. به همین دلیل نیاز است تا با علائم خرابی گیربکس آشنا شوید و به‌موقع برای رفع آن اقدام کنید.
آیا هنگام کار کردن گیربکس صدای شدیدی می‌دهد؟
معمولاً بسیاری از ما صداهای گیربکس بالابر را نادیده می‌گیریم. درحالی‌که وقتی بالابرساختمانی صدایی تولید می‌کند که طبیعی نیست باید خیلی سریع آن را بررسی کنیم. اگر از گیربکس بالابرساختمانی در هنگام کار کردن، صدای غیرطبیعی می‌شنوید، نشانه مشکلی در گیربکس است. این صدا را اصلاً نادیده نگیرید، زیرا هرچه دیرتر اقدام کنید آسیب بیشتری به سایر اجزای آن وارد خواهد شد. احتمال دارد این مشکل به دلیل آسیب‌دیدگی چرخ‌دنده‌ها، بلبرینگ‌ها یا یاتاقان باشد. شاید هم روغن گیربکس (واسکازین) بسیار کم است که به اجزای مختلف آن نمی‌رسد. گیربکسهای حلزونی دارای دو عدد پیچ بر روی خود هستند یکی در بالا یکی در بغل، پیچ بالایی دارای سوراخ کوچکی هست و ازآنجا هوای داخل گیربکس تخلیه میشود پیچ کناری که کاملاً بسته است و به آن پیچ تخلیه می‌گویند که درواقع هر گیربکس باید تا لبه پیچ تخلیه واسکازین داشته باشد از لبه پیچ تخلیه کمتر یا بیشتر نباشد. در بسیاری از موارد دیده‌شده است که واسکازین تازه را بر روی واسکازین خراب می‌ریزند این کار هیچ سودی برای شما ندارد حتماً واسکازین خراب کامل تخلیه شود بعد واسکازین جدید را پرکنید توجه داشته باشید که از پیچ تخلیه بیشتر واسکازین نریزید.
چرا ترمز گیربکس بالابر دیر عمل می‌کند؟
گیربکس حلزونی برای بالابرساختمانی طوری طراحی‌شده است که هنگام الکتروموتور را خاموش می‌کنیم حالت قفل شوند گیربکس فعال‌شده و به‌اصطلاح ترمز بگیرد؛ بنابراین اگر حس می‌کنید در هنگام خاموش کردن، گیربکس به‌خوبی واکنش نشان نمی‌دهد و کمی تأخیر دارد، نشانه مشکل در گیربکس است.
علت و رفع مشکل ترمز گیربکس
ممکن است این مشکل به دلیل نشت یا آلودگی روغن گیربکس، نگهداری نادرست از گیربکس یا حتی نفوذ ناخواسته آب در داخل آن به دلیل استفاده از بالابر در هوا بارانی باشد. در زمستان حتماً بالابرساختمانی را در محیط نصب کنید که خیس نشود و برای بالابر حفاظ درست نمایید. کاسه‌نمدها را چک کنید که نشتی روغن نداشته باشد به‌احتمال‌زیاد دنده مار دون جاه بازکرده باشد که خلاصی آن را با واشر مخصوص پرکنید. تا مشکل ترمز درست شود اگر این مشکل رفع نشود، می‌تواند با گرمای بیش‌ازحد به قطعات داخلی گیربکس آسیب بیشتر برساند؛ بنابراین آن را سرسری نگیرید.
طریقه تعمیر گیربکس بالابرساختمانی را در این ویدیو ببینید.
دلیل کرم شدن گیربکس بالابرساختمانی
داغ شدن گیربکس بالابر هرگز نشانه خوبی نیست. گرمی خیلی زیاد گیربکس می‌تواند نشانه مشکلات متعددی باشد، اما به اولین چیزی که باید شک کنید خرابی واسکازین یا بلبرینگ‌های گیربکس است. داغ شدن بیش‌ازحد گیربکس می‌تواند به الکتروموتور آسیب برساند. معمولاً این مشکل به دلیل نشت روغن گیربکس یا کم شدن مقدار آن رخ می‌دهد. اگر روغن نشت کند یا دیربه‌دیر آن را عوض کنید که سطح آن زیاد پایین بیاید و یا خاصیتی چسبندگی‌اش را از دست بدهد، نمی‌تواند به‌خوبی اجزای گیربکس را خنک کند. به دلیل روان کار نکردن بلبرینگ‌ها و چرخ‌دنده‌ها این مسئله پیش می‌آید همیشه سطح و وضعیت روغن گیربکس را بررسی کنید. بااین‌حال اگر این اتفاق افتاد، نگران نشوید؛ فقط سریع‌تر بالابر را به سرویس‌کار ماهر نشان بدهید تا رفع عیب شود. نشتی روغن گیربکس، خرابی چرخدنده یا دریچه گیربکس، فرسودگی یا شکستن قطعات داخلی و کم یا کثیف بودن روغن گیربکس می‌تواند از دلایل این مشکل باشد. برای تشخیص علت درست خرابی گیربکس، بالابر را به تعمیرکار بسپارید.
